دکتر سمیرا کوهستانی مدیر گروه واحد پیشگیری و مبارزه با بیماریها در معاونت بهداشتی رفسنجان در گفت و گو با خبرنگار لطف آباد خبر در خصوص بیماری ایدز گفت:
میزان مبتلایان شناخته شده به عفونت اچ آی وی در جمعیت ۳۰۰ هزار نفری ایرانی شهرستان رفسنجان حدود ۰/۰۲ درصد می باشد که تعداد مرد و زن مبتلا مساوی می باشد.
🔺 هر سال اول دسامبر(۱۰ آذر) روز جهانی ایدز نامگذاری شده و هفته اطلاع رسانی ایدز (۱۰ تا ۱۶ آذر) و همچنین پویش یک ماهه “من هم تست اچ آی وی می دهم” از تاریخ ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر اعلام گردید.
🔺 در اهمیت این بیماری باید گفت یکی از سازمانهای زیر مجموعه سازمان ملل که مربوط به ایدز بوده و در این زمینه فعالیت می کند بنام UNAIDS می باشد. همچنین یکی از مصوبات مهم کمیته سلامت و امنیت غذایی کشور در سالهای قبل تشکیل کمیته ملی نظارت بر برنامه استراتژیک ایدز(SIP) می باشد که از سال ۱۳۸۱ شروع بکار نموده و در حال حاضر در پنجمین برنامه ۵ ساله آن قرار داریم این کمیته که از ۲۳ سازمان و یا نهاد دولتی تشکیل شده اهداف مختلفی در خصوص بیماری ایدز دارد که محوریت اصلی آن بر اصول پیشگیری استوار است و از مهمترین اعضا آن می توان از وزارت بهداشت، اداره زندان، اداره بهزیستی، آموزش پرورش، صدا و سیما و … نام برد و از همه آنها می خواهیم در کنار وزارت بهداشت و مرکز مدیریت بیماریهای واگیر (دبیرخانه کمیته SIP) حضور فعال جهت شناسایی بیماران ناشناخته و قطع زنجیره انتقال داشته باشند.
🔺 با تغییر رفتارها و اصلاح باورها، افراد جامعه برای این بیماری واکسینه می شوند و رسانه ها در افزایش آگاه سازی جامعه می توانند کمک شایسته ای داشته باشند و سیستم بهداشتی دست یاری به سوی اصحاب رسانه دراز کرده تا بتوانند در بحث شناسایی و درمان بیماران به ما کمک کنند.
🔺 در بهترین حالت، ۲۵ درصد مسائل مربوط به سلامت، مرتبط با بهداشت و درمان است و ۷۵ درصد آنها را عوامل اجتماعی موثر بر سلامت تشکیل می دهند و در این بیماری، نقش عوامل اجتماعی موثر بر سلامت ۹۵ درصد است.
🔺 عفونت اچ آی وی یک بیماری نوپدید جهانی است و کشور ما نیز مستثنی از این نبوده است،وضعیت بیماری ایدز در منطقه مدیترانه شرقی (که شامل ایران نیز می شود)، نامناسب تر است بطوریکه در طی ۱۰ سال اخیر، در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت که کشور ما هم عضوی از آن است، ۶۱ درصد موارد ابتلا به ایدز افزایش یافته و متاسفانه به دلایل متعددی کنترل HIV تحت تاثیر بحران های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و درگیری ها و کشمکش های منطقه ای قرار گرفته است.
همچنین در یکی دو دهه اخیر کنترل بیماری های واگیر به ویژه HIV، سل و حتی مالاریا در منطقه مدیترانه شرقی با دشواری روبرو بوده است. این وضعیت باعث شده که موارد بیماری ایدز به طور کامل شناسایی نشوند و موارد شناسایی شده، بسیار کمتر از میزان برآوردها در مورد مبتلایان این بیماری است که موجب گسترش بی سر و صدای بیماری می شود.
🔺 برآورد می شود حدود ۴۵ هزار نفر مبتلا به این عفونت در کشور باشند که نیمی از آنها شناسایی شده اند.
🔺 یکی از سیاستهای ما این است که مبتلایان به اچ آی وی شناسایی شوند تا ضمن درمان خود، زنجیره انتقال بیماری نیز قطع شود و به همین دلیل پویش من هم تست اچ آی وی می دهم راه اندازی شده است.
🔺 انجام آزمایش اچ آی وی کاملا داوطلبانه است و افراد اطمینان خاطرداشته باشند که تمامی اطلاعات آنها محرمانه خواهد بود.
تمام خدمات به مبتلایان به عفونت اچ آی وی ازجمله آزمایشات و درمان، علی رغم هزینههای بالا به صورت کاملا رایگان انجام می شود.لازم به ذکر است کلیه آزمایشات بیماران اعم از روتین و تخصصی توسط آزمایشگاه مرجع دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و کرمان بطور رایگان و منظم و بسته به میزان ایمنی فرد در فواصل ۳، ۶ و ۱۲ ماهه انجام می شود.
🔺 همچنین درمان تخصصی بیماران با داروهای رایگان تامین شده توسط وزارت بهداشت در مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری مستقر در مرکز شماره یک شهری خیابان امام(ره) و توسط پزشک درمانگر ایدز انجام می شود.
🔺 البته با قراردادی که معاونت بهداشتی با یکی از داروخانه های سطح شهر منعقد نموده بیماران می توانند پس از ویزیت پزشک مرکز مشاوره رفتاری به این داروخانه مراجعه و داروهای خود رو بصورت رایگان دریافت نمایند.
🔺 اگر مبتلایان این بیماری شناسایی شوند می توانند تحت درمان دارویی قرار گیرند و به کنترل این بیماری در آینده نزدیک می توان امیدوار بود؛ در حال حاضر موارد ابتلای جدید به ایدز در برخی کشورها، به صفر نزدیک می شود.
🔺 مشکلی برای درمان بیماران مبتلا به ایدز در کشور وجود ندارد و داروهای بسیار مناسبی برای درمان این بیماران در کشور وجود دارد که می تواند بیماری را کنترل کند اما شناسایی مبتلایان، عمده ترین مشکل ماست.
🔺 از ابتدا به دلیل نامناسب بودن شیوه آموزش و اطلاع رسانی، نگاه جامعه به این بیماری به گونه ای دیگر رقم خورده است و باید ذهنیت جامعه نسبت به این بیماری و مبتلایان به این عفونت تغییر کند.
🔺 بسیاری از افراد جامعه تصور میکنند این بیماری از طریق هوا یا استفاده از سرویس بهداشتی مشترک و یا دست دادن منتقل خواهد شد، درحالی که این بیماری از طریق رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده از سرنگ مشترک یا وسایل نوک تیز و برنده مشترک و از طریق مادر به جنین داخل رحم منتقل می شود و بطور کلی راههای انتقال بیماری ترشحات خونی، ترشحات جنسی و مادر به جنین است.
🔺 بیماری ایدز در کشور ما چهار پیک داشته است که شامل ورود خونهای آلوده از کشور فرانسه به داخل کشور جهت تزریق به بیماران خاص، اعتیاد تزریقی، مادر به نوزاد و تماس جنسی بوده است اما در حال حاضر راه اصلی انتقال، تماس جنسی می باشد بنابراین مهمترین راه پیشگیری پایبندی به اخلاق و نظام خانواده و پرهیز از رفتار پرخطری جنسی می باشد و در صورتی که فرد رفتار جنسی متعدد دارد حتما از لوازم پیشگیری استفاده نماید.
🔺 عفونتها و بیماریهای آمیزشی از جمله زگیل، تبخال تناسلی و … از سایر عواقب رفتارهای پرخطر جنسی می باشد. برخلاف دهههای نخست بیماری ایدز که شاهد انتقال آن در افراد اعتیاد تزریقی و همچنین در رده سنی ۴۰ سال به بالا و در مردان بودیم، اما اکنون الگوی ما مشابه الگوی جهانی شده است.
🔺 ۶۵ درصد موارد جدیدی که در سال جاری در کشور شناسایی شدهاند از طریق رابطه جنسی بوده و تعداد خانمها بیشتر و همچنین گروههای سنی مبتلایان نیز کاهش یافته است.
در حال حاضر رویکردهای ما هم برای مداخله باید تغییر کند و اگر بخواهیم افراد نهفته را شناسایی کنیم باید در گروههای دیگر به غیر از معتادان متجاهر و کارتن خوابها شناسایی کنیم.
🔺🔻دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دارای مرکز مشاوره بیماریهای رفتاری است که در آن پزشک درمانگر ایدز وجود دارد. در این مرکز تست اچ آی وی را بصورت کاملا محرمانه و رایگان انجام می شود و در صورت مثبت بودن تست آزمایشات تکمیلی خون جهت تایید تشخیص اولیه انجام می شود.
انگ اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین عوامل عدم مراجعه و شناسایی مبتلایان ایدز می باشد بخاطر همین برخی افراد که هیچ رفتار پرخطری هم نداشته اند، ممکن است به دلایل مختلفی به عفونت اچ آی وی مبتلا شده باشند و ممکن است به دلیل انگ این بیماری، برای دادن تست مراجعه نکنند.
🔺 اهمیت ارتقای اطلاع رسانی در خصوص بیماری ایدز و لزوم تست تشخیصی برای افراد مشکوک بر کسی پوشیده نیست و در صورتی که سطح اطلاع رسانی در جامعه بالا رود، افرادی که نگران تابوهای ایدز هستند، بیشتر و زودتر برای آزمایش ترغیب می شوند.مهم است افرادی که به ابتلای خود به عفونت اچ آی وی شک دارند، ترغیب شوند که آزمایش تشخیصی دهند و زودتر تحت درمان قرار گیرند و فراموش نکنیم در حال حاضر اچ آی وی یک بیماری قابل درمان و کنترل است.
تاثیر موفق بودن درمان با داروهای ایدز به حدی است که یکی از موفقیتهای کشور و از جمله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سالهای اخیر این است که انتقال اچ آی وی از مادر مبتلا به جنین داخل رحم و در واقع به نوزاد به صفر رسیده است و شایان ذکر است در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ در رفسنجان از دو مورد مادر مبتلا به ایدز که داروهای خود را بصورت مرتب و منظم مصرف می کردند نوزادانی متولد شده اند که کاملا سالم بوده و مبتلا به اچ آی وی نیستند که این در راستای سیاست جوانی جمعیت و قانون فرزند آوری کشور می باشد.
🔺 میزان مبتلایان شناخته شده به عفونت اچ آی وی در جمعیت ۳۰۰ هزار نفری ایرانی شهرستان رفسنجان حدود ۰/۰۲ درصد می باشد که تعداد مرد و زن مبتلا مساوی می باشد.
🔺 از این بیماران ۵ درصد در گروه سنی زیر ۲۰ سال، ۲۳ درصد در گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال، ۷۰ درصد در گروه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال و ۲ درصد در گروه سنی بالای ۶۰ سال هستند.
همچنین ۱۶ درصد مجرد، ۵۰ درصد متاهل، ۱۸ درصد مطلقه و ۱۶ درصد فوت همسر هستند.
🔺 از لحاظ تحصیلات ۹۸ درصد زیر دیپلم و بقیه لیسانس هستند.
۱۶ درصد شاغل و ۸۴ درصد بیکار هستند.
در خصوص چگونگی ابتلا ۳۷/۵ درصد از راه اعتیاد تزریقی، ۳۷/۵ درصد تماس جنسی، ۵ درصد مادر به نوزاد و ۲۰ درصد ناشناخته می باشد.
🔺اچ آی وی به عنوان عفونت ویروسی قابل کنترل است و زمانی که فردی مبتلا به این عفونت شناسایی می شود با کمک درمان می تواند طول عمر طبیعی داشته باشد و از انتقال این عفونت نیز به سایر افراد پیشگیری کند. با توجه به پایین آمدن سن مبتلایان به عفونت اچ آی وی، باید به افراد آموزش دهیم که خودشان رفتارهایشان را کنترل کنند.