مجموعه جامعِ اعمال و آداب روز عید غدیر

روز عید غدیر از اهمیت بالایی برخوردار است که از آن با عنوان بزرگ ترین عید مسلمانان جهان یاد شده است. در این روز بزرگ اعمال خاصی سفارش شده است.

میخواهیم به طور مختصر به اعمال و آداب عید غدیر بپردازیم:

۱- تقرب به خدا

۲- یاد خدا و پیامبر: امام صادق (ع) فرمودند: در روز غدیر، خداوند را که یادش عزیزباد، با روزه و عبادت و یادکردن از محمد و آل محمد یاد کنید.

۳- زیارت و دیدار یکدیگر:

امام رضا در این‌باره فرمودند: کسی به زیارت مومنی برود خداوند هفتاد نور در قبر او روشن می‌کند و قبرش را گسترش می‌دهد و روزی هفتاد هزار فرشته قبر او را زیارت میکنند و به بهشت مژده اش می‌دهند. مستحب است روز عید مؤمنی را ملاقات کردید، این تهنیت را بگوید: «الحمد الله الذی جعلنا من المتمسّکین بولایه امیر المومنین و الائمه المعصومین علیهم السلام.»

۴- تبریک و تهنیت: امام علی در خطبه عید قدیر فرمودند: نعمتِ این روز را به یکدیگر تبریک بگویید.

۵- روزه گرفتن: امام علی (ع) فرمودند: روزه این روز برابر با روزه شصت ماه از ماه های حرام است.

۶- وسعت بر خانواده: امیرالمؤمنین در خطبه غدیر فرمودند: در روز غدیر تا جایی که توان دارید و دستتان میرسد از فضل خدا که به شما داده شده به برادران و خانواده‌تان رسیدگی و پذیرایی کنید.

۷- هدیه و بخشش: هدیه و بخشش در روز عید غدیر به خانواده، فرزندان، و اقوام و مردم بسیار توصیه شده و ثواب بالایی دارد.

۸- طعام دادن: امام رضا (علیه‌السلام): کسی که مؤمنی را در روز عید اطعام کند، مانند این است که همه پیامبران و صدیقان را اطعام کرده باشد.

۹- افطاری دادن به روزه داران

۱۰- آراستن و زینت کردن: امیرالمونین در این باره گفتند: غدیر روز زینت است، هرکس در روز غدیر خود را آراسته کند، خداوند خطاهای کوچک و بزرگ او را می بخشد.

۱۱- لباس نو پوشیدن: امام علی دراین باره فرمودند: در این روز شاد باشید و برادرانتان را با لباس نیکو، بوی خوش و طعام شاد کنید.

۱۲- دل جویی و مهر ورزی

۱۳- بیعت و تجدید عهد با امام زمان: امام رضا درباره شئون غدیر می‌فرمایند: روز غدیر روز بستن پیمان ولایت است.

۱۴- گره گشایی و رسیدگی به نیازمندان: امام علی (ع): هر کسی در روز غدیر از مؤمنی دلجویی و گره گشایی کند و با اشتیاق به او نیکی کند همچون کسی است که در این روز، روزه گرفته و شبش را به عبادت پرداخته است.

۱۵- صدقه و عیدی دادن: این سنت فقط مخصوص سادات نیست بلکه مستحب است همه مؤمنین بزرگ و کوچک عیدی بدهند؛ علی (علیه‌السلام) درباره ابن فضیلت میفرمایند: یک درهم در این روز هزینه شود، پاداش صد هزار درهم در روز های دیگر و حتی بیشتر را از سوی خداوند عز و جل دارد.

۱۶- شکر نعمت ولایت: جا دارد که در این روز در برابر نعمت های بزرگی که خداوند نصیب ما کرده است شکر و سپاس بگوییم و از درگاهش مسئلت کنیم که ما را بر ولایت خودش و اهل بیت پیامبرش زنده بدارد و با همین ولایت از دنیا ببرد. توصیه شده صد مرتبه بگوید:

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِی جَعَلَ کَمالَ دِینِهِ وَتَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایَهِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَلَیْهِ السَّلامُ.

خدای را سپاس که کمال دینش و تمام نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (درود خدا بر او) قرار داد.

۱۷- گردهمایی: اجتماع و گردهمایی در روز غدیر امری ضروری برای رساند پیام ولایت به نسل نو است. امام باقر فرمودند: خدا رحمت کند کسی را که امر ما را احیاء میکند.

۱۸- غسل کردن: امام صادق (ع) فرمودند: هنگامی که صبح روز عیدغدیر فرا می‌رسد، غسل در اول روز بسیار مهم است و مؤمن تمیزترین لباس خود را بپوشد و درحد وسعش از بوی خوش استفاده کند.

۱۹- تبسم و شادی: امام رضا در این وصف میفرمایند: غدیر روز مژدگانی و شادمانی و بزرگترین عید است.

۲۰- ابراز برائت از دشمنان اهل بیت (ع): بدون برائت از دشمنان خدا و اهل بیت (علیه‌السلام) ولایت و محبت به اهل بیت (علیه‌السلام) مفهوم و معنایی ندارد. امام جعفر صادق فرمودند: دروغ میگوید کسی که ادعای محبت ما را می‌کند، ولی از دشمنان ما تبرّی و بیزاری نمی‌جوید.

۲۱- خواندن عقد اخوت: پیوندی است که میان دو مسلمان بسته می‌شود تا با یکدیگر برادر باشند. در این روز، افراد با خواندن این عقد می‌توانند برادر دینی همدیگر شوند.

۲۲- زیارت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام): توصیه شده انسان اگر در توانش است تلاش کند تا روز غدیر خود را به نجف برساند و حضرت را از نزدیک زیارت کند و اگر شرایط سفر برایش پیش نیامد از راه دور زیارت امین‌الله را بخواند.

۲۳- صلوات فرستادن: امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: از اعمال این روز این است که بر محمد و خاندانش بسیار صلوات بفرستی.

۲۴- دعای ندبه: طبق احادیث و روایت معتبر خواندن دعای ندبه در چهار عید بسیار مستحب است: جمعه، فطر، قربان و غدیر.

۲۵- نماز روز عید: نیم ساعت پیش از ظهر غدیر، دو رکعت نماز مستحب است. در هر رکعت بعد از حمد، سوره های توحید، قدر و آیه الکرسی ده بار خوانده می شود. (الکافی، ج۴، ص۵۶۷)

نکته: تمامی اعمال و احادیث مذکور در متن معتبر، برگرفته از کُتُب دینی و روایی است. کلام عربی احادیث به علت عدم طولانی شدن متن نوشته نشده است.

جمع آوری کننده: مجتبی غلامرضائی